top of page

Güneş döngüsünde neredeyiz? Güneş minimumu bizi etkileyecek mi?

Güneş'in manyetik alanı, bu alanı yaratan dinamo nedeniyle yaklaşık 11 yılda bir tersine döner. Bu tersine dönme durumu (manyetik kutupların yer değiştirmesi) Güneş'in manyetik alanının doğal çevrimlerinden biridir ve "Güneş Döngüsü" olarak adlandırılır.

Güneş döngüsünde hangi aşamada olduğumuzu anlamanın en kolay yöntemlerinden biri, güneş üzerinde gözlemlenen koyu bölgelerin sayılarını takip etmektir. Bu koyu bölgeler, manyetik alanın daha kuvvetli olduğu bölgelerdir. Etraflarına göre daha az sıcaklığa sahiptirler ve görünür dalgaboyunda siyah olarak gözlenirler. Bu nedenle, "güneş lekesi" olarak adlandırılmışlardır.

Güneş lekeleri, Dünya'yı da doğrudan etkileyen güneş aktivitelerinden bazıları [örneğin, Güneş'ten dışarı koronal kütle atımları (coronal mass ejection) ve Güneş'teki parlamalar (solar flare)] ile de yakından ilişkilidir. Bir Güneş döngüsü, yükselen aktivite dönemi, güneş maksimumu, azalan aktivite dönemi ve güneş minimumu ile karakterize edilir. Güneş minimumu, güneş lekelesi sayısının en az olduğu döneme denir. Bir güneş minimumunu, yükselen Güneş aktivitesi ile beraber yeni bir güneş döngüsü başlangıcı takip eder. Güneş maksimumu ise güneş lekesi sayısının tepe noktasına ulaştığı dönemdir. Güneş maksimumunda Güneş'in manyetik alanı en karmaşık halini alır. Bu tepe noktasından sonra ise Güneş aktivitesi ve güneş lekesi sayısı yeniden azalmaya başlar.

Aralık 2019'da NOAA/NASA Güneş Döngüsü tahmin paneli 25. Güneş Döngüsü için yukarıdaki tahmini açıklamıştır. Buna göre, 25. Güneş döngüsünün Temmuz 2025'te tepe noktasına erişmesi beklenmektedir ve şu anda güneş minimumunu yaşıyor olmamız kuvvetle muhtemel. (source: kaynak için tıklayınız). Günümüzde, Güneş minimumunun ne zaman gözlendiği, en iyi şekilde, güneş aktivitesi tekrar yükselmeye başladıktan sonra belirlenebilmektedir.

Bu günlerde, ana akım medyada Güneş minimumunun Dünya'ya felaket, kuraklık, salgın ve volkanik patlamalar getireceğine dair haberlere sık rastlamaktayız. Aşağıdaki bağlantıda İstanbul Teknik Üniversitesi, Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Deniz Demirhan ile Yukarı Atmosfer ve Uzay Havası Laboratuvarının Öğretim Görevlisi Dr. Emine Ceren Eyigüler'in Meteoroloji Mühendisleri Odası için güneş döngüsü hakkında yaptıkları söyleşilerini bulabilirsiniz.


bottom of page